Στρατηγική της Σχολής

Στρατηγική της Σχολής Μηχανολόγων Μηχανικών ΕΜΠ
χρονικός ορίζοντας 2018 - 2023

Α. Στρατηγική της Σχολής για την Εκπαίδευση 
Β. Στρατηγική της Σχολής στην Έρευνα 
Γ. Στρατηγική της Σχολής για την Οργάνωση & Διοίκηση 
Δ. Στρατηγική της Σχολής για σχέσεις με την Κοινωνία

Εισηγητική Έκθεση

Καλές πρακτικές για τη συγγραφή εισηγητικών εκθέσεων και την εκλογή μελών ΔΕΠ

Α. Στρατηγική της Σχολής για την Εκπαίδευση

Α.1. Στρατηγικοί Στόχοι

(α) Τί Μηχανολόγους θέλουμε να προετοιμάζουμε
Μηχανολόγους χρήσιμους στην ελληνική κοινωνία και ανταγωνιστικούς στο ελληνικό και διεθνές περιβάλλον, που μπορούν να αξιοποιούν αλλά και να δημιουργούν τις συνεχείς και γρήγορες εξελίξεις της τεχνολογίας, σε όσο το δυνατόν περισσότερους τομείς.

(β) Σε ποια στάδια δράσης του Μηχανολόγου πρέπει να δοθεί έμφαση
Οι Μηχανολόγοι σχεδιάζουν και διαχειρίζονται (σε συνήθεις και έκτακτες συνθήκες) συστήματα και διατάξεις. Επομένως πρέπει να μπορούν να επιλύουν σχεδιαστικά και διαχειριστικά προβλήματα, που περιλαμβάνουν τα εξής στάδια: (i) σύλληψη του προβλήματος και μοντελοποίησή του, (ii) επίλυση μοντέλων (λεπτομερής σχεδιασμός), (iii) εφαρμογή/κατασκευή. Σήμερα οι σπουδές δίνουν κυρίως έμφαση στην επίλυση μοντέλων. Πρέπει να δοθεί έμφαση και στα πρώτα στάδια (σύλληψη και μοντελοποίηση προβλήματος), αλλά και στο τελευταίο (εφαρμογή/κατασκευή).

(γ) Εκπαιδευτική διαδικασία
Η εκπαιδευτική διαδικασία πρέπει να γίνει πιο ουσιαστική και ελκυστική για τους σπουδαστές/-ριες της Σχολής, με περισσότερο βιωματική παρά παθητική πρόσκτηση γνώσεων.
Πρέπει να αναληφθούν οι κατάλληλες πρωτοβουλίες και δράσεις, ώστε οι σπουδαστές/-ριες να μην αντιμετωπίζουν τις σπουδές τους «διαδικαστικά», δηλαδή με στόχο απλώς να περάσουν τα μαθήματα και να αποκτήσουν το δίπλωμα του Μηχανολόγου Μηχανικού, αλλά να αποκτούν ουσιαστικές γνώσεις και δεξιότητες .

(δ) Περιοχές που πρέπει να ενισχυθούν
   - Βιοϊατρική τεχνολογία
   - Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και εξοικονόμηση ενέργειας
   - Έξυπνα συστήματα για παραγωγή, μεταφορές και ενέργεια
   - Ρομποτική
   - Προηγμένα υλικά και νανο-τεχνολογία
   - Βιώσιμη ανάπτυξη και Κυκλική Οικονομία (Circular Economy)

Α.2. Τρόποι επίτευξης των στρατηγικών στόχων

• Kατά τη διδασκαλία, να δοθεί περαιτέρω έμφαση/προσανατολισμός στην επίλυση προβλημάτων της πραγματικότητας (problem-solving orientation), τα οποία αποτελούν αφορμή για γνωριμία με τη θεωρία και τις μεθόδους, αλλά και την εμπέδωσή τους.
• Αύξηση χρήσης μελετών περίπτωσης (case-studies) σε όλα τα μαθήματα.
• Συμπλοκή θεωρητικών γνώσεων με εφαρμογές τους (π.χ. παρεμβάσεις καθηγητών μηχανολόγων στα μαθήματα μαθηματικών, μηχανικής, φυσικής και χημείας).
• Αύξηση της μάθησης μέσω θεμάτων σχεδιαστικής κατεύθυνσης (project-based learning), και μείωση της από έδρα διδασκαλίας,
  - με έμφαση, εκτός από το υπολογιστικό μέρος, τόσο στη μοντελοποίηση της πραγματικότητας, όσο και στην κατασκευή ή προσομοίωση της λύσης, και ανάδειξη της μη μοναδικότητας των καλών λύσεων,
  - με συνδυασμό γνώσεων από περισσότερα του ενός μαθήματα (συνδυαστικά θέματα),
  - με εκτενή χρήση πακέτων λογισμικού,
  - με εκτενή χρήση του διαδικτύου για αναζήτηση στοιχείων και πληροφοριών,
  - με καθοδήγηση από διδάσκοντες και εργαστηριακό προσωπικό, σε προγραμματισμένες συναντήσεις, κατά τη διάρκεια εκπόνησής τους,
  - με σημαντική βαθμολογική βαρύτητα.
• Δημιουργία σελίδας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (π.χ. σελίδας στο Facebook ή στο LinkedIn) με μαρτυρίες/ ιστορίες επιτυχιών, βραβεύσεων και γενικότερα ακαδημαϊκών, ερευνητικών και επαγγελματικών επιτευγμάτων των σπουδαστών και των αποφοίτων της Σχολής.
• Δημιουργία τράπεζας ερωτήσεων/ ασκήσεων (χωρίς λύσεις) για κάθε μάθημα, προσβάσιμη στο διαδίκτυο.
• Σεμινάρια/ παρουσιάσεις σε τακτική βάση από εργαζόμενους Μηχανολόγους και τεχνικά στελέχη της βιομηχανίας, που μπορούν να εμπνεύσουν.
• Εκσυγχρονισμός των μαθημάτων προγραμματισμού και πληροφορικής (π.χ. C++, R, Python), μηχανολογικού σχεδίου (π.χ. έμφαση στη σχεδίαση με Η/Υ), στατιστικής και θεωρίας των πιθανοτήτων, λαμβάνοντας υπόψη και τα προγράμματα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
• Εκπόνηση της διπλωματικής εργασίας όχι αποκλειστικά σε ένα μάθημα, αλλά και σε συνδυασμό δύο ή περισσότερων μαθημάτων.
• Αλλαγή ωρολογίου προγράμματος με αύξηση του λόγου ωφέλιμου προς κενό χρόνο (π.χ. διάρκεια χρονοθυρίδας της διδασκαλίας 60’ ή 75’ και όχι 45’).
• Προγραμματισμένος αριθμός επισκέψεων στη βιομηχανία σε ετήσια βάση.
• Εξορθολογισμός του φόρτου των φοιτητών.
• Μείωση του αριθμού των μαθημάτων για λήψη διπλώματος (όχι περισσότερα από 57), δίχως μείωση των διδασκόμενων αντικειμένων, αλλά με δράσεις όπως μείωση των επικαλύψεων μεταξύ μαθημάτων, κατάργηση μαθημάτων και ενσωμάτωση της ύλης τους σε άλλα, μείωση των υποχρεωτικών μαθημάτων των κύκλων σπουδών, κ.λπ.
• Επανεξέταση/ εκσυγχρονισμός των κύκλων σπουδών, με δεδομένη και την ισοτίμηση του διπλώματος με master

Β. Στρατηγική της Σχολής στην Έρευνα

Β.1. Στόχοι

(α) Τόνωση/ ενθάρρυνση της διεπιστημονικής έρευνας, δια-τομεακά/-σχολικά/-ιδρυματικά
Η σύγχρονη τάση, ιδιαίτερα στις επιστήμες του μηχανικού, απαιτεί τη συνέργεια μεταξύ των διαφόρων επιστημονικών περιοχών και την αλληλο-τροφοδότηση με επιτυχημένα παραδείγματα των διαφόρων πεδίων εφαρμογής. Είναι άλλωστε η τάση αυτή που μπορεί να δημιουργήσει καινοτομίες τόσο στο πεδίο της έρευνας όσο και αυτό των εφαρμογών.

(β) Τόνωση/ ενθάρρυνση των διεθνών ερευνητικών συνεργασιών
Οι διεθνείς ερευνητικές συνεργασίες έχουν πολλαπλά οφέλη, τόσο για τους καθηγητές/ερευνητές (π.χ. αλληλεπίδραση με άλλους συναδέλφους και ερευνητικές παραδόσεις, αναμέτρηση των ιδεών και μεθόδων που αναπτύσσει κάποιος με αυτές των συναδέλφων), όσο και για τη Σχολή (διεύρυνση των συνεργασιών της, διάδοση των επιτευγμάτων της, βελτίωση της φήμης της). Πρέπει, επομένως, η Σχολή να υποστηρίζει την ανάπτυξή τους.

(γ) Ενθάρρυνση ανταπόκρισης στις προκλήσεις για τη βασική και εφαρμοσμένη έρευνα
Στο Σχήμα 1 παρουσιάζονται θεμελιώδεις τομείς έρευνας που σχετίζονται με τη Σχολή, κλάδοι για τους οποίους αναπτύσσονται εφαρμογές, και οι σύγχρονες προκλήσεις στις οποίες είναι σκόπιμο να ανταποκρίνονται η έρευνα και οι εφαρμογές που αναπτύσσονται.

Σχήμα 1. Θεμελιώδεις τομείς, κλάδοι εφαρμογής και προκλήσεις Έρευνας για τη Σχολή Μηχανολόγων.

Είναι σκόπιμο η Σχολή να ενθαρρύνει τα μέλη της ώστε, τόσο η βασική όσο και η εφαρμοσμένη έρευνα που πραγματοποιούν, να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις του Σχήματος 1.

(δ) Προβολή της έρευνας
Η έρευνα που πραγματοποιείται στη Σχολή, και κυρίως η εφαρμοσμένη, πρέπει να προβάλλεται τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Παράλληλα με τις δημοσιεύσεις σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά και συνέδρια, η προβολή και σε άλλα μέσα επικοινωνίας και με κατάλληλο τρόπο, βοηθά στο να φθάσουν τα αποτελέσματα των ερευνών στους δυνητικούς αποδέκτες τους, ενώ παράλληλα διευκολύνει την προσέλκυση πόρων και συνεργασιών, καθώς επίσης αυξάνει την φήμη της Σχολής.

Β.2. Τρόποι επίτευξης των στόχων

• Συγκρότηση διεπιστημονικών (δια-τομεακών) ερευνητικών δομών.
• Ανάληψη πρωτοβουλιών για συγκρότηση δια-τμηματικών ή/και δι-ιδρυματικών ερευνητικών δομών.
• Διερεύνηση νομικού πλαισίου για τη ίδρυση Ινστιτούτου εκτός πλαισίου λογιστικής Γενικής Κυβέρνησης.
• Δημιουργία μεταπτυχιακών προγραμμάτων με διεθνή στόχευση (π.χ. Erasmus+, κοινά διακρατικά, κ.λπ.).
• Μόνιμος μηχανισμός παρακολούθησης ερευνητικών ευκαιριών σε σύνδεση με τους αντίστοιχους Εθνικούς οργανισμούς (π.χ. ΕΣΕΚ, ΓΓΕΤ, ΕΚΤ), αλλά και κλαδικές ενώσεις (π.χ. ΣΕΒ, ΕΕΕ).
• Ενθάρρυνση της απόκρισης στις προκλήσεις της έρευνας, π.χ.:
  - χρηματοδότηση σχετικών ταξιδιών, συναντήσεων για υποστήριξη διαθεματικών πρωτοβουλιών για νέες ερευνητικές περιοχές, με στόχο την υποστήριξη αντίστοιχων ερευνητικών προτάσεων,
  - οικονομική και διοικητική υποστήριξη ανάπτυξης ερευνητικών δραστηριοτήτων νέων μελών ΔΕΠ.
• Ενθάρρυνση εκπόνησης διεπιστημονικών διδακτορικών διατριβών.
• Καταγραφή και δημοσιοποίηση της έρευνας (π.χ. διδακτορικά, δημοσιεύσεις, πηγές χρηματοδότησης της έρευνας, βραβεία, πατέντες, συνεργασία με ερευνητές από το εξωτερικό), μέσω κατάλληλης ιστοσελίδας στον ιστότοπο της Σχολής, περιοδικής ηλεκτρονικής και εκτυπώσιμης έκδοσης, κ.λπ.
• Ενθάρρυνση διοργάνωσης διεθνών συνεδρίων από μέλη της Σχολής.
• Στόχευση σε κριτήρια διεθνών καταλόγων αξιολόγησης, για βελτίωση της θέσης της Σχολής, π.χ.:
  - δημοσιεύσεις με ετεροαναφορές στο ISI, Scopus,
  - δημοσιεύσεις με συν-συγγραφείς από τη βιομηχανία,
  - χρηματοδοτούμενη έρευνα.

Γ. Στρατηγική της Σχολής για την Οργάνωση & Διοίκηση

Γ.1. Στόχοι

(α) Ενίσχυση του στρατηγικού ρόλου των Συλλογικών οργάνων
Το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας των ΑΕΙ, υποχρεώνει τα Συλλογικά όργανα διοίκησης της Σχολής να ασχολούνται με πλήθος θεμάτων, πολλά από τα οποία είναι διεκπεραιωτικού χαρακτήρα. Αυτό έχει ως συνέπεια η συζήτηση για θέματα στρατηγικής να υπολείπεται. Πρέπει επομένως να καταβληθεί προσπάθεια προκειμένου ο χρόνος απασχόλησης με τα διεκπεραιωτικά θέματα να μειωθεί και να αυξηθεί ο χρόνος ενασχόλησης με τα θέματα που άπτονται της Στρατηγικής.

(β) Ουσιαστικοποίηση της Εσωτερικής και Εξωτερικής Αξιολόγησης της Σχολής
Εδώ και μερικά χρόνια συλλέγονται δεδομένα για την Εσωτερική και Εξωτερική Αξιολόγηση της Σχολής, στο πλαίσιο της συνεχούς βελτίωσής της. Όμως, σε συνδυασμό με την παρατήρηση του προηγούμενου εδαφίου, τα δεδομένα αυτά, καθώς και τα συμπεράσματα που προκύπτουν, δεν συζητούνται επαρκώς στα Συλλογικά όργανα της Σχολής. Πρέπει επομένως να εξασφαλίζεται επαρκής συζήτηση των αποτελεσμάτων της Αξιολόγησης, η οποία να τροφοδοτεί την υλοποίηση και του πρώτου στρατηγικού στόχου.

(γ) Ανανέωση και συντήρηση υποδομών
Πολλές από τις υποδομές της Σχολής (κτηριακές, δικτυακές κ.α.) έχουν ήδη κλείσει περί τα 18 χρόνια ζωής, ενώ η οικονομική κρίση επιβράδυνε σημαντικά την ανανέωση και συντήρησή τους. Υπάρχει επομένως ανάγκη ο καταμερισμός των πόρων που διατίθενται στη Σχολή κεντρικά από το ΕΜΠ, να λαμβάνει υπόψη την ανάγκη ανανέωσης και συντήρησης των υποδομών της.

(δ) Πολλές από τις λειτουργίες της Σχολής διέπονται από σχετικά βαριές διαδικασίες, οι οποίες επιβαρύνονται περαιτέρω και από την ελλιπή ή/και προβληματική ηλεκτρονικοποίησή τους. Αν και σε μεγάλο βαθμό η βελτίωση της κατάστασης περιορίζεται από το περίπλοκο νομικό πλαίσιο και εξαρτάται από τις κεντρικές υπηρεσίες του ΕΜΠ, υπάρχουν περιθώρια για απλοποίηση κάποιων διαδικασιών και την καλύτερη χρήση της πληροφορικής τεχνολογίας με την ανάπτυξη τοπικών εφαρμογών.

Γ.2. Τρόποι επίτευξης των στόχων

• Συντόμευση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων διεκπεραιωτικού χαρακτήρα στα Συλλογικά όργανα, και συζήτηση των δεδομένων που προκύπτουν από την εσωτερική αξιολόγηση καθώς θεμάτων στρατηγικού χαρακτήρα.
• Χρησιμοποίηση σημαντικού ποσοστού των κονδυλίων της Σχολής για συντήρηση, ανανέωση και ενίσχυση των υποδομών της.
• Ανάπτυξη εφαρμογών πληροφορικής τεχνολογίας για υποστήριξη και απλοποίηση των διοικητικών διαδικασιών λειτουργίας της Σχολής:
  - μετατροπή της Ιστοσελίδας της Σχολής σε Portal για την υποστήριξη των διοικητικών διαδικασιών,
  - πλήρης κάλυψη χώρων Σχολής με υποδομές ασύρματου δικτύου,
  - αναζήτηση εναλλακτικών τρόπων υλοποίησης προμηθειών εξοπλισμού και ηλεκτρονικών υπολογιστών, με στόχο τη μέγιστη αξιοποίηση των διαθέσιμων κονδυλίων.
• Ανανέωση του διοικητικού οργανογράμματος της Σχολής, και της περιγραφής των καθηκόντων των στελεχών της.
• Καταγραφή μη χρησιμοποιούμενων χώρων της Σχολής και αναζήτηση τρόπων εκμετάλλευσής τους.
• Δημιουργία χώρων για συνεργασίες μεταξύ των φοιτητών/-ριών.

Δ. Στρατηγική της Σχολής για σχέσεις με την Κοινωνία

Δ.1. Στόχοι

(α) Ενίσχυση της διασύνδεσης με άλλα Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Κέντρα
Τα μέλη της Σχολής έχουν συνεργασίες με άλλα Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Κέντρα της χώρας και του εξωτερικού κυρίως σε ατομικό επίπεδο. Πρέπει, επομένως, να εξευρεθούν τρόποι ώστε να ενισχυθεί η διασύνδεση και σε επίπεδο Σχολής.

(β) Ενίσχυση της διασύνδεσης με φορείς απασχόλησης των Μηχανολόγων
Τα μέλη της Σχολής έχουν ανεπτυγμένες σχέσεις με φορείς απασχόλησης των Μηχανολόγων όπως οργανισμούς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, βιομηχανίες, κ.λπ. σε ατομικό επίπεδο. Πρέπει επομένως να εξευρεθούν τρόποι ώστε να ενισχυθεί η διασύνδεση και σε επίπεδο Σχολής.

(γ) Ενίσχυση της διασύνδεσης με τους αποφοίτους
Οι απόφοιτοι της Σχολής αποτελούν ένα πολύτιμο δυναμικό που μπορεί να προσφέρει με πολλαπλούς τρόπους στο έργο της (π.χ. ανάδραση για τα διδασκόμενα αντικείμενα, προσφορά θέσεων για πρακτική άσκηση, ευκαιρίες για εφαρμοσμένη έρευνα, εξεύρεση πόρων, κ.λπ.). Πρέπει επομένως να εξευρεθούν τρόποι διασύνδεσης της Σχολής με τους αποφοίτους της.

(δ) Βελτίωση της προβολής του διδακτικού και ερευνητικού έργου
Η Σχολή έχει δημιουργήσει καλή φήμη στην κοινωνία κατά τη διάρκεια των 130 ετών λειτουργίας της. Όμως, δεδομένης της μεγάλης ανάπτυξης των μέσων επικοινωνίας, πρέπει να βελτιώνεται συνεχώς η προβολή του έργου της στοχευμένα, όπως για παράδειγμα, σε μελλοντικούς και παρόντες σπουδαστές, απόφοιτους, φορείς απασχόλησης των Μηχανολόγων, εν δυνάμει συνεργάτες, ευρύτερη κοινωνία.

(ε) Προσφορά ειδικευμένου εθελοντικού έργου σε ευαίσθητες κοινωνικά ομάδες
Η Σχολή πρέπει να προσφέρει εθελοντικά ειδικευμένο έργο σε ευαίσθητες κοινωνικά ομάδες, όπως τα Άτομα με Ειδικές Ανάγκες, άνεργοι απόφοιτοί της, πληγέντες από φυσικές καταστροφές, κ.λπ.

Δ.2. Τρόποι επίτευξης των στόχων

• Ανάληψη δράσης από την Κοσμητεία για (i) ενημέρωση του συνόλου των μελών της Σχολής για τις συνεργασίες που αναπτύσσουν τα μέλη της με άλλα Πανεπιστήμια και Ερευνητικούς φορείς, (ii) οργάνωση επισκέψεων γνωριμίας, (iii) υπογραφή μνημονίων συνεργασίας, κ.λπ.
• Ανάληψη δράσης από την Κοσμητεία για διασύνδεση με φορείς απασχόλησης των Μηχανολόγων, μέσω ενημέρωσης των μελών της Σχολής για τις συνεργασίες που αναπτύσσονται σε ατομικό επίπεδο, υπογραφής μνημονίων συνεργασίας, κ.λπ.
• Προβολή του έργου της Σχολής, στοχευμένη στις διαφορετικές ομάδες ενδιαφέροντος, στο διαδίκτυο μέσω αναβάθμισης του ιστοτόπου της Σχολής (ελληνικού και αγγλικού) και ανάπτυξης σελίδων κοινωνικής δικτύωσης, με συνεργασία μελών ΔΕΠ, προσωπικού και φοιτητών. Μεταξύ άλλων η προβολή μπορεί να περιλαμβάνει:
  - πρωτοβουλίες (των μελών, των σπουδαστών και των αποφοίτων της Σχολής), σχετικές με την επίλυση κοινωνικών, ενεργειακών και περιβαλλοντικών προβλημάτων, δημιουργία νεοφυών επιχειρήσεων (start-ups), κ.λπ.,
  - πολιτιστικές, αθλητικές και κοινωνικές πρωτοβουλίες σπουδαστών,
  - διάχυση στο ευρύ κοινό των επιτευγμάτων της Μηχανολογίας σχετικά με το περιβάλλον, την ενέργεια, την ιατρική, κ.λπ.
• Δημιουργία ηλεκτρονικού Newsletter και αποστολή σε φορείς του ελληνικού κράτους, της ΕΕ, επιστημονικές επαγγελματικές ενώσεις και εταιρίες, αποφοίτους, κ.λπ.
• Δημιουργία συλλόγου Αποφοίτων Μηχανολόγων Μηχανικών ΕΜΠ με στόχους:
  - την εγκαθίδρυση συνεργασίας με στελέχη φορέων και επιχειρήσεων για: χορηγίες πρωτοβουλιών φοιτητών και μελών της Σχολής, πρακτική άσκηση φοιτητών, εύρεση εργασίας αποφοίτων, συνεργασίες με Πανεπιστήμια εξωτερικού εσωτερικού, κ.λπ.,
  - δημιουργία καταλόγου διακεκριμένων αποφοίτων, και προβολή επιστημονικών και κοινωνικών παρεμβάσεών τους,
  - εντοπισμό δυσκολιών απασχόλησης των αποφοίτων και κατάλληλη υποστήριξή τους, π.χ. με δεξιότητες, δικτύωσή τους με αποφοίτους που ήδη εργάζονται.
• Διοργάνωση επισκέψεων από/σε σχολεία, με στόχο την προβολή του αντικειμένου σπουδής και των δυνατοτήτων επαγγελματικής αποκατάστασης των Μηχανολόγων Μηχανικών.
• Υποστήριξη πρωτοβουλιών σπουδαστών που συμμετέχουν σε διεθνείς σπουδαστικούς διαγωνισμούς (π.χ. Prom Racing, Euro Avia, κ.λπ.)
• Καλλιέργεια σχέσεων με επαγγελματικούς/ επιστημονικούς φορείς όπως ΤΕΕ, ΠΣΔΜΗ κ.λπ.
• Εξειδικευμένη επιστημονική αρωγή προς περιοχές, τοπικούς φορείς και κοινωνικές ομάδες (π.χ. ΑΜΕΑ) που αντιμετωπίζουν προβλήματα τα οποία εμπίπτουν στα αντικείμενα της Σχολής ή σε διεπιστημονικές συνεργασίες και πρωτοβουλίες.